Erfgoeddag 2025
De namiddag van 27 april 2025 was gevuld met het mysterie ‘Keerbergen: een toren, twee dorpen en drie kerken’.
Het weer zat mee en ondergetekende ontving telkens een tiental mensen die meer wilden weten over de enige kerktoren die het dorp Keerbergen rijk is, maar waarvan de kerk is verdwenen. Deze kerk ging terug tot het einde van de 13e eeuw en was toen hooguit een kapel, de Sint-Antoniuskapel (beschermheilige tegen ziekten van mens en dier met als symbool het varken). Ze bood plaats aan ongeveer twintig personen.
Maar naast deze verdwenen kerk ‘aan de valleirand’, was er in Keerbergen voorafgaand een andere kerk, aan de Dijle. Omwille van allerlei strubbelingen (onlusten, religieuze conflicten, plunderingen door bandieten, …) werd de kerk aan de Dijle meermaals aangevallen, verwoest en verwaarloosd. De bevolking zocht rustiger oorden op, dit werd de plaats waar zich nu nog steeds het dorpscentrum van Keerbergen bevindt.
Geleidelijk werd de kerk ‘aan de valleirand’ vergroot en verfraaid. In 1677 werd ze toegewijd aan Sint-Michiel, de patroonheilige van Keerbergen, en werd ze een volwaardige parochiekerk. Ze kreeg een dakruiter (een torentje op de nok van een gebouw, vaak een kerk) met een klok om de gelovigen te attenderen op de misvieringen. Doorheen de tijden liep de kerk schade op en werden er herstellingswerken uitgevoerd, o.a. verstevigen van de zijmuren met steunberen. Het kerkhof dat zich rond de kerk bevond werd omgeven met een aarden wal. De dakruiter verdween in 1764 en werd vervangen door de westertoren.
Er gebeurden nog een aantal ingrepen in de kerkstructuur maar grotere werken bleven achterwege. Uiteindelijk had de kerk een ingebouwde westertoren, drie beuken en vier traveeën onder een enkel zadeldak en driezijdig koor. Het kerkgebouw evolueerde dus in de loop der eeuwen van een Sint-Antoniuskapel tot een heuse Sint-Michiel-parochiekerk.
Halverwege de jaren vijftig van vorige eeuw voldeed de kerk niet meer aan de noden. Ze was te klein, in slechte staat en haar noordelijke zijbeuk stond tot over de rand van de straat, wat tot onveilige verkeerssituaties leidde. Ze werd afgebroken op de toren na, die als enige restant mocht blijven staan. Het kerkhof dat zich rond de kerk bevond, diende in de jaren zestig van vorige eeuw te verdwijnen. Men vond het niet hygiënisch om overledenen te begraven in het centrum van het dorp en men wilde parkeerplaats voorzien voor de komst van de immens populair wordende auto.
Hoe men tot de bouw van de nieuwste kerk in Keerbergen kwam aan de andere kant van het dorpsplein (1970) werd uitgelegd door René Verdonck, die als laatste gids de honneurs waarnam.
Erfgoeddag 2024
HAGOK organiseerde op Erfgoeddag 21 april een geleid bezoek aan het arboretum van Wespelaar. Twee groepen van elk ongeveer twintig deelnemers hebben onder leiding van arboretum-gidsen René Verdonck en Jean-Marie Vanhove, een selectie van merkwaardige planten en mooie plekjes verkend. Het arboretum van Wespelaar behoort trouwens sinds 2016 tot de top van de arboreta op wereldniveau. Het herbergt prachtige collecties van Magnolia’s, Rhododendrons, Acers en Stewartia’s, naast variëteiten van Betula, Haagbeuk, Hulst, Viburnum, eik, enz.
De weergoden waren HAGOK gunstig gezind, de gidsen etaleerden hun kennis met zeer veel deskundigheid en passie, en het arboretum is gewoonweg subliem : de ideale mix dus om alle deelnemers een onvergetelijke namiddag te bezorgen.
Erfgoeddag 2023
Tijdens de Erfgoeddag op zondag 23 april zette HAGOK ‘Texas City’ in de kijker. De authentieke saloon van deze locatie te Basdongen in Tremelo bood plaats aan meer dan 80 geïnteresseerden tijdens de geanimeerde presentatie over het ontstaan van en de verdere evolutie van het westerndorp met wortels op de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel.
Aan de hand van een beeldprojectie bracht Els De Wachter er onder meer een gevarieerd verhaal over Brusselse cowboys en indianisten die sinds de Expo ‘58 nog steeds in Tremelo het ‘Texas City’-erfgoed levendig houden.
Buiten zorgde een speciaal opgerichte tipi en een aantal folkloristische cowboy- en trappersspelen voor nog meer gepaste ambiance.
Op het eind van de namiddag praatten we nog gezellig na in de westernsaloon en leerden we in groep de danspassen van de linedance.
Erfgoeddag 2022
Op 24 april was HAGOK aanwezig met twee boekenstanden in de Engelenburcht, waar vier vrijwilligers toch weer enkele publicaties konden verkopen. Hun actie heeft bovendien ook nog enkele nieuwe leden opgeleverd.
Erfgoeddag 2021
Geannuleerd omwille van COVID-19
Erfgoeddag 2020
OP ONZE KLOKKENTORENS in het land aan Demer en Dijle. Bezoek de klokkentorens in onze regio.
Geannuleerd omwille van COVID-19
Erfgoeddag 2018
Erfgoeddag 2018 stond in het teken van boeken.
Onder de leuze ‘Kiezen voor geschiedenis’ stalden een groep gelegenheids- en professionele boekverkopers, heemkundeverenigingen en verzamelaars hun rijkdom aan boeken uit over geschiedenis, archeologie, heemkunde, erfgoed of kunst in de oude pastorie van Wakkerzeel.
Erfgoeddag 2017
Erfgoeddag: Fietstocht – ‘De Kapellekensbaan’
Naar jaarlijkse traditie tekende HAGOK present op de Erfgoeddag 2017. We maakten er een speciale dag van, want voor het eerst programmeerden we maar liefst drie projecten.
In ons HAGOK-documentatiecentrum gaven we de bezoeker een inkijk in de oude documenten, kaarten en boeken waarvoor we zorg dragen.
Onze genealoog van dienst, Victor Bernar, hielp nieuwe vorsers die benieuwd zijn naar de opmaak van hun stamboom. Onze voorzitter hielp bezoekers digitaal hun weg te vinden in eerder in HOGT gepubliceerde artikels over de regio en begeleidde hen in onze HAGOK-bibliotheek. Jan Gordts en Jan Cleynhens begeleidden de ruil van regionale erfgoedboeken over de dorpen op onze kleine HAGOK-boekenbeurs. Zo maakten ze enkele erfgoedzoekers gelukkig en verrijkten ze onze eigen HAGOK-bibliotheek met nieuwe publicaties.
De vrijwillige gidsen Peter Dejaegher, René Verdonck, Jos Kennis, Griet en Els De Wachter gidsten fietsende groepjes langs pittoreske veldkapelletjes over groene wegen in Groot-Haacht. Velen kochten daarbij onze publicatie De Kapellekensbaan. Klein bidplaatsen en hun rituelen in Groot-Haacht. Dat boek, met routeplan, belicht ca. 40 kapelletjes uit Haacht, Tildonk, Wakkerzeel en Wespelaar.
Erfgoeddag: Belevingsbezoek HAGOK-documentatiecentrum
In het HAGOK-documentatiecentrum werd inzage gegeven in oude documenten, kaarten en boeken waarvoor we zorg dragen en werd er een ruilbeurs georganiseerd van regionale erfgoedpublicaties
Erfgoeddag 2016
‘De Kapellekensbaan.’
Oude rituelen in Groot-Haacht.
Lentefietstocht ‘De Kapellekensbaan.’
Hoe konden we het thema ‘Oude rituelen’ beter onder de noemer plaatsen dan die van ‘De Kapellekensbaan.’ We grepen de erfgoeddag aan om een erfgoedboekje te schrijven over en een inventaris samen te stellen van de veldkapelletjes te Groot-Haacht. Een uitdaging was het, dat wel! Ondanks het hevige regenweer wist HAGOK op die manier op 24 april toch veel volk te lokken naar de pastorie van Wakkerzeel, het punt van afspraak. Daar gaven we dan ook de aftrap van onze fietstocht. Door weer en wind wisten meer dan 30 enthousiaste erfgoedfietsers zich recht te houden zonder dat er een schietgebedje aan elke kapel nodig was. Iedereen die wil kan in de toekomst ‘De Kapelletjesbaan’ te Haacht ook zelf op eigen tempo herbeleven, hetzij ter plaatse, hetzij via het nieuwe erfgoedboekje (W. CAES, De Kapellekensbaan. Oude rituelen in Groot-Haacht, Haacht, 2016, 30 p. rijkelijk geïllustreerd in kleur). Elke geïnteresseerde kan zich nog één exemplaar aanschaffen voor slechts 7 euro, in ons HAGOK-documentatiecentrum (in GC Den Brueghel, 2e verdieping), elke dinsdagavond tussen 19 en 22 uur, of stuur een mailtje aan christel.verbeeck[@]gmail.com.
Ward CAES
Erfgoeddag 2015
Op zondag 26 april organiseerde de Haachtse cultuurvereniging de Koraal de erfgoeddag 2015. HAGOK was van de partij in de unieke art-nouveau feestzaal van het ursulinenklosster van Tildonk. Ons bestuurslid Jan Cleynhens stond in voor de opbouw van de HAGOK-stand met een aantal opvallende infopanelen. Maggy Vandenbroeck bemande de boekenstand.
Aan de hand van archieven, stambomen en bevolkingsregisters kon je ontdekken hoe dicht de archieven bij het heden staan en waarom het zo belangrijk is dat deze archieven bewaard worden.
Erfgoeddag 2014
Op zondag 27 april plaatste Erfgoeddag het roerend en immaterieel erfgoed opnieuw in de kijker. In Haacht beleven we Erfgoeddag op een unieke locatie: in de school van Sint-Angela te Tildonk en haar prachtige Art Nouveauzaal. Tussen 13.00 en 18.00 uur vinden er doorlopend tal van activiteiten plaats in samenwerking met verschillende verenigingen. Thema dit jaar is ‘Grenzeloos’. HAGOK zorgde voor de historische omkadering en bood er een selectie van zijn publicaties te koop aan.
Erfgoeddag 21 april 2013
Op 21 april 2013 organiseerde de gemeente Haacht i.s.m. de Koraal en andere verenigingen de ERFGOEDDAG op een uniek plekje historisch patrimonium van Haacht, nl. in de Kraneveldshoeve die gelegen is op de grens tussen Haacht en Wakkerzeel.
Deze historische hoeve opende uitzonderlijk haar deuren en het immaterieel erfgoed werd er o.m. tot leven gebracht door lezingen uit ‘Een kringloop van duizend volwassen, onvolwassen en soms ongewassen Haachtenaren’ van André Van Aerschot.
Een huifkarrentocht, een stand van de Stichting Levend Erfgoed (roerend erfgoed), een uiteenzetting over de geschiedenis van de ‘Craeneveltshoeve’ ofte ‘Hof ter Hofstad’, en andere activiteiten (w.o. de HAGOK-boekenstand), maakten van deze Erfgoeddag een geslaagd evenement.
——————————————-
Tussen 1986 en 1989 voerde HAGOK opgravingen uit op deze middeleeuwse hoeve en bracht bij die gelegenheid ook een boek uit: Caes W. e.a., Ter Hofstad doorgrond. Een Brabantse hoeve met walgracht te Haacht (1200-heden), 1990, 209 p. Het boek is nog verkrijgbaar in ons documentatiecentrum, kostprijs 8 €.